HOOGBEGAAFDHEID

Hoogbegaafdheid is hartstikke leuk wanneer je je bijzondere talenten optimaal kunt ontwikkelen. Bij hoogbegaafde kinderen* (*overal waar ‘kinderen’ staat, worden ook (jong)volwassenen bedoeld) die zich volledig ontplooien, vallen er in de regel vier zaken op: ze zijn zeer zelfstandig en autonoom, ze zijn bijzonder intelligent, ze hebben een groot creatief denkvermogen en ze zijn zeer taakgericht.

Bij hoogbegaafde kinderen die zich volledig ontplooien blijkt alles om één kernwoord te draaien: autonomie. Deze kinderen beschikken over een grote mate van zelfstandigheid en onafhankelijkheid. Hoewel het misschien lijkt of ze alles krijgen aangewaaid, is niets minder waar. Autonome hoogbegaafde kinderen zijn zelf verantwoordelijk voor hun successen. Ze zoeken de uitdaging, werken met intrinsieke motivatie aan hun eigen doelen en beschikken over sterke zelfsturing en -regulatie. Deze kinderen hebben een positiefzelfbeeld en een groot zelfvertrouwen. Ze zijn optimistisch, ambitieus en enthousiasten ze geloven dat ze steeds beter kunnen worden door hard te werken. Ook vinden ze het niet erg om te leren van de fouten die ze maken. Door dit alles blinken ze vaak uit op meerdere gebieden. Daarnaast zijn deze kinderen sociaal-emotioneel sterk. Ze hebben positieve relatiesmet de mensen om hen heen, gaan tolerant en respectvol met anderen om en beschikken over adequate sociale vaardigheden. Logisch dat ze vaak geliefd zijn en bewondering oproepen bij de volwassenen en kinderen in hun omgeving.

INTELLIGENTIE & CREATIVITEIT

Hoogbegaafde kinderen zijn zeer intelligent. Ze zijn leergierig en hebben diepe interesses voor allerlei onderwerpen. Hun nieuwsgierigheid is groot en ouders worden vaak tureluurs van hun oneindige stroom waarom-vragen. Ook denken deze kinderen vaak na over levensbeschouwelijke onderwerpen, zoals over de dood of de zin van het leven. Een zeer sterk geheugen zorgt ervoor dat ze informatie gemakkelijk kunnen opslaan en gebruiken. Ze zijn snel van begrip, hebben weinig herhaling en inoefening nodigen hebben een hoog leertempo. Hoogbegaafde kinderen beschikken daarnaast over sterke probleemoplossende vaardigheden en hebben een groot analytisch denkvermogen.

Hoogbegaafde kinderen zijn creatieve denkers. Hun vindingrijkheid is groot en ze komen vaak met bijzondere, aparte of onverwachte antwoorden en oplossingen. Hun ideeën zijn origineel, omdat ze zeer goed in staat zijn om ‘out of the box’ te denken. Creatieve kinderen houden van filosoferen en genieten van vrije associaties in gesprekken. Hun verbeeldingskracht is groot en nieuwe plannen en ideeën zijn vaak snel bedacht. Ze hebben een originele manier van denken en hun gevoel voor humor is vaak apart. Het creatieve denkvermogen van deze kinderen zorgt ervoor dat ze regels en gewoonten niet klakkeloos overnemen. Ze kijken er met een kritische blik naar en vormen vervolgens hun eigen mening.

TAAKGERICHTHEID & DISCLAMER

De taakgerichtheid van hoogbegaafde kinderen is groot, vooral als ze bezig zijn met onderwerpen die hun interesse hebben. Ze zijn vaak intrinsiek gemotiveerd om zich in de materie te verdiepen en hebben gerichte aandacht voor de uitleg die ze erover krijgen. Ze hebben een lange aandachtsspanne en kunnen zeer geconcentreerd en langdurig met iets bezig zijn. Deze kinderen werken daarnaast op een onafhankelijke manier en tonen een grootdoorzettingsvermogen wat betreft het behalen van hun eigen doelen en goede resultaten. Ze leveren graag goed en verzorgd werk af en staan kritisch tegenover hun eigen producten. Taakgerichte kinderen zijn vaak initiatiefrijk, zijn altijd bezig en vervelen zich nooit.

Hoogbegaafdheid brengt in potentie dus een hele hoop positieve kenmerken met zich mee. Dat maakt hoogbegaafdheid hartstikke leuk, maar… ieder kind is natuurlijk uniek. Je zult de genoemde kwaliteiten dus niet stuk voor stuk kunnen afvinken bij je hoogbegaafde zoon of dochter. Daarnaast hebben we het hier over hoogbegaafde kinderen die zich optimaal ontwikkelen. Zowel persoonlijke variabelen als omgevingsfactoren zorgen er in deze gevallen voor dat het kind zich bijzonder goed kan ontplooien. Dit is natuurlijk niet altijd het geval. Vaak spelen belemmeringen een rol, die tot gevolg hebben dat een hoogbegaafd kind minder goed in staat is om zijn kwaliteiten te ontwikkelen.

HOOGGEVOELIGHEID

Veel hoogbegaafde kinderen voelen zich bewust of onbewust anders dan hun leeftijdsgenootjes. Vanuit de IQ-curve is dit ’technisch’ gezien goed te verklaren door de afwijking die er bestaat tussen hun IQ en dat van de meeste anderen. Hoogbegaafde kinderen zijn dus per definitie anders dan het gros van de mensen die ze tegenkomen. Hun anders-zijn gaat echter verder dan IQ alleen.

De Poolse psychiater en psycholoog Kazimierz Dabrowski heeft het in relatie tot hoogbegaafdheid over ‘overexcitability’ of ‘superstimulatability’. Hoewel het de lading niet helemaal dekt, zou je deze termenkunnen vertalen met ‘hooggevoeligheid’. Hoogbegaafde kinderen hebben volgens Dabrowski de aangeboren eigenschap om op zeer intense wijze te reageren op zowel interne als externe prikkels. Ze hebben minder prikkels nodig om tot een reactie te komen en hun reacties zijn daarbij sterkeren langduriger. Dabrowski stelt dat hoogbegaafde kinderen het leven daarom op een intensere, diepere manier ervaren dan anderen. Dit betekent ten eerste dat ze meer ervaringen hebben, doordat ze onder andere beschikken over een grote nieuwsgierigheid, zeer gevoelige zintuigen en sterke emoties. Ten tweede zijn hun ervaringen door hun sensitiviteit ook anders, dat wil zeggen complexer en rijker.

INTENSITEIT

Dabrowski stelt dat je hooggevoelig kunt zijn op vijf gebieden: intelligentie, psychomotoriek, zintuigen, verbeelding en emoties. Vanzelfsprekend is ieder kind anders en ook ten aanzien van hooggevoeligheid kunnen er grote verschillen bestaan tussen hoogbegaafde mensen.

Het hooggevoelige kind zelf is zich in de regel sterk bewust van de verschillen tussen hem en anderen. Hij kan zich hiervoor schamen of zich schuldig voelen omdat hij anders is. Ook kan een kind gaan denken dat er iets mis met hem is. Het gevolg kan zijn dat hij zijn intense gevoelens gaat verstoppen en zo ‘normaal’ mogelijk probeert te doen. Hiermee ontkent hij een substantieel deel van zichzelf, wat natuurlijk niet goed is.

Hoogbegaafde kinderen moet leren omgaan met hun intense beleving van het leven en vooral de positieve kanten van hun hooggevoelig-zijn leren waarderen. Hooggevoeligheid maakt hen sensitiever en energieker en zorgt in wezen voor een verdieping van de ervaringen die ze hebben. Hun hooggevoeligheden vormen daarnaast de basis van bijvoorbeeld het out of the box kunnen denken, de behoefte om mooie dingen te creëren of het streven naar rechtvaardigheid. Ze geven richtingen focus en helpende bijzondere talenten tot ontplooiing te komen. Je zou kunnen zeggen dat hooggevoeligheid energie geeft aan intelligentie en de brandstof is voor de ontwikkeling van talenten.

HOOGBEGAAFDHEID

INTELLIGENTIE & CREATIVITEIT

TAAKGERICHTHEID & DISCLAMER

HOOGGEVOELIGHEID

INTENSITEIT

FIND US ON